Verwekker
Hymenolepis nana en Hymenolepis diminuta zijn lintwormen. Hymenolepis nana wordt ook wel de dwerglintworm genoemd en Hymenolepis diminuta de rattenlintworm.
Een infectie met Hymenolepis nana kan op verschillende manieren worden opgelopen. De meest voorkomende manier om geïnfecteerd te raken is via feco-oraal contact: door ingestie van eitjes via met feces gecontamineerd water, voedsel of aarde. Deze eitjes komen oorspronkelijk van een ander geïnfecteerd persoon (indirecte overdracht).
Infectie kan ook optreden na ingestie van insecten die infectieuze larven van Hymenolepis nana bij zich dragen. Dit komt sporadisch voor.
Auto-infectie komt frequent voor in reeds geïnfecteerde personen. De door de lintworm geproduceerde eitjes die niet met de ontlasting mee naar buiten gaan en dus in de darm achterblijven, kunnen een nieuwe infectie veroorzaken. Op deze manier kunnen mensen jarenlang geïnfecteerd blijven ondanks de beperkte levensduur van 4 tot 6 weken van een volwassen lintworm.
Een infectie met Hymenolepis diminuta wordt zelden bij de mens gezien, maar vaak bij muizen en ratten. Overdracht van deze lintworm naar de mens kan alleen plaatsvinden via ingestie van insecten die infectieuze larven van Hymenolepis diminuta bij zich dragen.
Epidemiologie
Wereldwijd is Hymenolepis nana is de meest voorkomende lintworm, maar de prevalentie in Nederland is laag. Infecties worden vooral gezien bij adoptiekinderen uit ontwikkelingslanden. Gezins- en groepsinfecties komen ook voor.
Infecties met Hymenolepis diminuta worden in Nederland zelden gezien.
Incubatietijd
De volledige cyclus vanaf binnenkrijgen van ei tot volwassen lintworm duurt minimaal 4 weken. Klinische symptomen zijn vaak afwezig.
Ziektebeeld
Hymenolepis infecties geven dikwijls geen klachten. Eosinofilie komt vaak voor.
Complicaties
Ernstige infecties met Hymenolepis nana kunnen gepaard gaan met buikpijn en diarree.
Microscopie
De diagnostiek berust op het aantonen van eieren in feces. Soms is herhaalde diagnostiek nodig voordat eieren gevonden worden.
Therapie
Link naar therapie advies in Regionaal Formularium *hymenolepiasis*
Voor meer informatie zie Therapierichtlijn parasitaire infecties 2016
Preventie
Na toiletgebruik, na het verschonen van luiers en voordat voedsel wordt bereid, dienen handen goed te worden gewassen met water en zeep.
In landen waar de hygiëne minder goed is dan in Nederland wordt geadviseerd om groente en fruit te koken, te schillen of te reinigen met schoon, gekookt water of mineraalwater.